Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział w Poznaniu zaprasza na spotkanie 25 kwietnia 2023 roku o godzinie 18.00, w siedzibie Instytutu Antropologii i Etnologii UAM w Poznaniu, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 7, sala 2.4 (Kampus Morasko).
Podczas spotkania Prof. dr hab. Michał Buchowski wygłosi wykład pt.
OBCY/INNI/SĄSIEDZI: ZARYS BADAŃ Z ANTROPOLOGII „KSENOFOBII”
Prowadzone badania sprawdzają mechanizmy kreowania Innych w dyskursach publicznych w perspektywie historycznej, dyskursywnej i antropologicznej. Główny akcent położony jest na wyobrażenia i praktyki ludzi w ich codziennych sytuacjach, wchodzących w relacje z osobami postrzeganymi przez dominującą grupę jako Inne czy Obce. W ostatnich latach podejścia do wykreowanych Obcych, w szczególności muzułmanów i Romów – zarówno historycznie zasiedziałych, jak i nowoprzybyłych – zradykalizowały się. Mniejszości te są nielicznie, lecz obawy większości wobec nich intensywne, co skłania do interpretacji zjawiska w terminach „strachu przed mniejszościami”, charakterystycznego dla względnie homogenicznych państw narodowych, których mieszkańcy obawiają się utraty tożsamości i bronią wyobrażanej integralności społecznej. Ambicją projektu jest pogłębienie naszej wiedzy na temat tworzenia „wrogów” na przykładzie islamofobii i romofobii wytwarzanych w dyskursach i praktykach urasawiania, etnicyzacji i niepokoju o utratę własnej kultury.
Interpretacja opiera się zbieranych materiałach empirycznych i odwołuje się do ustaleń teoretycznych. Implikuje zbadanie dyskursów medialnych powiązanych z historycznie osadzonymi i powracającymi narracjami o Obcych, które dostarczą wiedzy na temat kształtowania się Innego jako kategorii poznawczej, aksjologicznej i tożsamościowej. Rzuci to światło na proces upolitycznienia zwykłych różnic i manipulacyjnego przekształcania ich w radykalną odmienność. Jednak w codziennych działaniach aktorów społecznych, w spotkaniach z Innymi, ta odmienność jest często pomijana lub wręcz kontestowana. Celem przedsięwzięcia jest zatem także wypracowane nowego sposobu rozumienia zjawisk składających się na syndrom ksenofobii, które uwzględnia relacje hegemonii kulturowej i politycznej dominacji, dalekie jednak od nieprzejednanego oskarżania ludzi o zwykły rasizm, fundamentalizm kulturowy czy populizm.
Prof. dr hab. Michał Buchowski, od 1998 roku profesor tytularny w Instytucie Antropologii i Etnologii UAM w Poznaniu, od 2008 roku dyrektor Instytutu. Jednocześnie Profesor Senior na Uniwersytecie Europejskim Viadrina. Założyciel Centrum Badań Migracyjnych na UAM i jego dyrektor w latach 2009-21 roku. Członek korespondent PAN oraz członek honorowy Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. Prezes PTL (2005-19), Prezydent EASA (2009-11), Przewodniczący WCAA (2012-14). Zainteresowania badawcze: historia idei antropologicznych, antropologia neoliberalnego postsocjalizmu i kreowanie Innego, w szczególności w państwie narodowym i w kontekście migracji.
